Osoby sprowadzające do Polski pojazdy samochodowe niejednokrotnie są zobowiązane do liczenia się z wystąpieniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku akcyzowego. W tym kontekście kluczowe pozostaje odróżnienie samochodów osobowych oraz samochodów przeznaczonych do transportu towarów, bowiem jedynie sprowadzenie samochodów osobowych powiązać należałoby z obowiązkiem płatności akcyzy.
Ustawodawca dosyć ogólnie natomiast definiuje samochody osobowe poprzez wskazanie, że są to w istocie pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi).
W takim razie ciężar definicyjny został przeniesiony na przyjętą klasyfikację w ramach nomenklatury scalonej (CN). Ta z kolei jest elementem prawa unijnego wyrażonego w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 2658/87. Szczególnie istotny pozostaje natomiast art. 9 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia, na mocy którego Komisja Europejska wydaje noty wyjaśniające do poszczególnych pozycji CN, ułatwiające poprawną klasyfikację towarów do konkretnej pozycji nomenklatury.
Dnia 27 marca 2024 roku opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nową treść noty wyjaśniającej do pozycji CN 8703 (samochody osobowe). Zmiany dotyczą samochodów typu „van” posiadających więcej niż jeden rząd siedzeń. Przed wydaniem nowej treści noty możliwe było zakwalifikowanie tego typu pojazdów do samochodów towarowych (co sprawia, iż nie dochodzi do powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku akcyzowego) w przypadku, gdy pojazdy takie nie posiadały cech samochodów osobowych ustalonych w notach wyjaśniających wydawanych przez Światową Organizację Celną (noty wyjaśniające do HS).
Obecne brzmienie noty wyjaśniającej do pozycji 8703 CN w zakresie pojazdów typu „van” brzmi następująco: „Pojazd typu van, z więcej niż jednym rzędem siedzeń, musi spełniać wskazania podane w Notach wyjaśniających do HS do pozycji 8703. Jednakże takie pojazdy mają być klasyfikowane do pozycji 8704, jeżeli maksymalna wewnętrzna długość podłogi powierzchni do transportu towarów jest większa niż 50 % długości rozstawu osi pojazdu lub jeżeli posiadają one więcej niż dwie osie”.
Wobec powyższego, pojazdy o zabudowie brygadowej, których długość podłogi w części przeznaczonej do przewozu towarów będzie większa niż 50% długości rozstawu osi tych pojazdów, zgodnie z rekomendacją Komisji Europejskiej mają być traktowane jak samochody towarowe, a nie samochody osobowe. To z kolei mogłoby prowadzić do braku potrzeby płatności podatku akcyzowego przez podmioty sprowadzające tego typu pojazdy.
Z pewnością jest to duża zmiana, która może wpłynąć na stanowiska polskich organów podatkowych, które dotychczas często odmawiały uznania pojazdów w zabudowie brygadowej za samochody inne niż osobowe.
Pamiętać jednak należy, że powyższa predykcja będzie musiała zostać zweryfikowana w praktyce polskich organów podatkowych w najbliższym czasie. Warte zaznaczenia pozostaje bowiem, że zgodnie z przedmową do Not wyjaśniających wydanych przez Komisję Europejską, mają one charakter uzupełniający i używane powinny być w połączeniu z notami Światowej Organizacji Celnej (notami wyjaśniającymi do HS).
Z drugiej strony wprowadzone zmiany dają jasny sygnał, wskazując kierunek interpretacji pozycji CN 8703 (samochody osobowe). Ponadto Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie podkreślał istotną rolę not wyjaśniających w procesie kwalifikacji poszczególnych towarów do konkretnych pozycji nomenklatury scalonej (por. wyrok o sygnaturze C-486/06). Najbliższe miesiące wskażą obrany przez polskie organy podatkowe kierunek działania.