Palka Dąbroś

Dnia 7 maja 2025 r. weszła w życie nowelizacja powodująca wydłużenie terminów na uchwalenie planów ogólnych przez samorządy, jak i pozostałe zmiany w obszarze przepisów prawa planowania i zagospodarowania przestrzennego (Ustawa z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2025 r. poz. 527).

Nowelizacja obejmuje przede wszystkim wydłużenie terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, a tym samym wydłuża czas na przygotowanie przez samorządy planów ogólnych do dnia 30 czerwca 2026 r.

Jednocześnie wprowadzone zmiany mają na celu wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych, które ujawniły się w trakcie stosowania znowelizowanej ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Istota planów ogólnych

Przypominając istotę planów ogólnych należy pamiętać, że są to nowe opracowania planistyczne w randze aktu prawa miejscowego, obejmujące całą gminę i sporządzane wyłącznie w formie cyfrowej. Dokument ten w znacznej mierze zastąpi dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin.

Uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będzie możliwe, jeżeli w danej gminie wszedł w życie plan ogólny. Stan zaawansowania prac nad planami ogólnymi wywoływał obawę, że dla wielu gmin termin ten będzie niewystarczający i do dnia 1 stycznia 2026 r. prace nie zostałyby zakończone. Wobec powyższego dokonano wydłużenia obowiązującego terminu, co pozwoli gminom na dokończenie procedur sporządzania planów ogólnych bez zawieszenia uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Pozostałe zmiany przepisów

W ramach nowelizacji dodatkowo wprowadzono przepisy potwierdzające, że samorząd wyznaczając w planie ogólnym strefy planistyczne pod zabudowę mieszkaniową powinien uwzględniać również uwarunkowania rozwoju przestrzennego gminy, uwarunkowania środowiskowe, jak i istniejącą zabudowę o funkcji mieszkaniowej.

W dalszej kolejności wprowadzone przepisy doprecyzowują zakres zgodności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu z planem ogólnym gminy. Nowelizacja potwierdza, że w dokumentach tych można uwzględnić wybrane elementy profilu funkcjonalnego strefy planistycznej określonej w planie ogólnym.

Podsumowanie zmian

Dostępne dane wskazywały na istotne obawy co do możliwości ukończenia prac nad opracowaniem planów ogólnych. Z informacji przekazywanych przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii wynika, że opisane wyżej prace rozpoczęły się w 1992 z 2477 gmin pomimo zbliżającego się terminu na wprowadzenie planów ogólnych. Niniejsza nowelizacja ma w swoim założeniu pomóc samorządom terytorialnym w zachowaniu szansy na refinansowanie działań związanych z reformą planistyczną z Krajowego Planu Odbudowy – pula przeznaczonych na ten cel środków wynosi w sumie 870 milionów złotych.