Palka Dąbroś

Dla wzniesienia tymczasowego obiektu budowlanego ważne jest ustalenie jego sposobu związania z gruntem, bowiem zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane (dalej: PrBud), bowiem przepis ten definiuje tymczasowy obiekt bduwoalny jako przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem. Pojęcie związania z gruntem ma więc kluczowe znaczenie do ustalenia, czy planowane zamierzenie budowlane wypełniać będzie definicję tymczasowego obiektu budowlanego, a tym samym jego realizacja możliwa będzie na podstawie zgłoszenia, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 7 PrBud.

W wyroku z dnia 4.03.2025 r. II OSK 1800/22 Naczelny Sąd Administracyjny odniósł się do problematyki wykładni pojęcia trwałego związania z gruntem. Spór dotyczył kwalifikacji przenośnego masztu antenowego, którego budowa została zgłoszona przez inwestora organowi administracji architektoniczno-budowlanej jako budowa tymczasowego obiektu budowlanego. Organy obydwu instancji nie zgodziły się z taką kwalifikacją tego obiektu, co zostało poparte również przez WSA i NSA w postępowaniu wszczętym skargą na decyzję organu drugiego stopnia. Maszt o wysokości ok. 30 m był posadowiony na stalowym ruszcie wspartym na ośmiu słupach, z masywnym balastem z bloczków betonowych i płyt drogowych kotwionych do podłoża. Konstrukcja zapewniała trwałą stabilizację i odporność na przemieszczenie. Te cechy przesądziły o uznaniu masztu za trwale związany z gruntem. NSA wskazał również, iż sposób używania masztu oraz jego konstrukcja świadczyły o braku zamiaru przemieszczenia tego obiektu przez inwestora. NSA w treści uzasadnienia wskazał, że „o tym czy dany obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem czy nie, decyduje nie tylko metoda i sposób związania go z gruntem, technologia wykonania fundamentu i możliwości techniczne przeniesienia tego obiektu budowlanego w inne miejsce, ale także sama wielkość takiego obiektu, jego konstrukcja, przeznaczenie i względy bezpieczeństwa wymagające zapewnienia jego odpowiedniej stabilizacji.

Ocenę trwałości związania z gruntem należy rozważać nie tyle przez akcentowaną możność odłączenia obiektu od gruntu bez jego uszkodzenia i możliwość jego przeniesienia w inne miejsce bez uszczerbki dla jego właściwości i użyteczności, ale przez powyższe cechy, co powoduje, że jeżeli przyjęte przy projektowaniu i wykonywaniu obiektu jego techniczne właściwości zapewniają jego trwałą stabilizację w miejscu zlokalizowania, to obiekt ten pozostaje obiektem budowlanym charakteryzującym się trwałym związaniem z gruntem. Zatem proste przyjęcie, że istnienie samej możliwości łatwego przeniesienia obiektu, czy brak fundamentów to za mało dla kwalifikacji go jako niezwiązanego trwale z gruntem”.

Konsekwencją uznania, że planowany tymczasowy obiekt budowlany będzie posadowiony w sposób trwale związany z gruntem jest konieczność złożenia wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Zasadą generalną jest bowiem konieczność prowadzenia robót budowlanych na podstawie takiej decyzji, a wszelkie regulacje zezwalające na budowę obiektu na podstawie zgłoszenia, czy bez, mają charakter wyjątków, które powinny być interpretowane ściśle.