Palka Dąbroś

Zmiany w podejściu Narodowego Funduszu Zdrowia do składek zdrowotnych mogą istotnie wpłynąć na działalność spółek i spółdzielni. Niedawna decyzja NFZ wskazuje na konieczność odprowadzania składek zdrowotnych od wynagrodzeń osób czasowo delegowanych do zarządu, co stanowi znaczącą zmianę w stosunku do dotychczasowej interpretacji.

Dotychczas delegowanie członka rady nadzorczej do zarządu, nawet na okres krótszy niż trzy miesiące, nie wiązało się z obowiązkiem odprowadzania składek zdrowotnych. NFZ uznał (19/2024/BP), że delegowanie na podstawie uchwały rady nadzorczej jest równoznaczne z powołaniem na mocy aktu powołania, co skutkuje objęciem ubezpieczeniem zdrowotnym. Tym samym osoby pełniące funkcję zarządczą w ramach delegacji powinny mieć odprowadzane składki, jeśli ich wynagrodzenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. podkreśla NFZ w interpretacji powołując się na wyrok Sądu Najwyższego z 6 czerwca 2013 r. (sygn. akt II UK 329/12).

Warto zauważyć, że w decyzji z 27 czerwca 2024 r. (nr 318/2024) Zakład Ubezpieczeń Społecznych podchodzi do tego w bardziej liberalny sposób. W swojej interpretacjach ZUS wskazuje, że osoby delegowane do zarządu nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, jeśli nie zawierają dodatkowych umów cywilnoprawnych ani umów o pracę. Oznacza to, że choć składka zdrowotna będzie należna, składki na ubezpieczenie społeczne nie muszą być odprowadzane, co może wpłynąć na finalne koszty ponoszone przez pracodawców.

Nowe podejście NFZ budzi kontrowersje także w kontekście wcześniejszych decyzji samego Funduszu. W decyzji nr 1/2023/BP z 2 stycznia 2023 r. NFZ rozróżniał pojęcie "delegowania" i "powołania", wskazując, że tylko powołanie skutkuje obowiązkiem odprowadzania składki zdrowotnej. Teraz jednak stanowisko to uległo zmianie, a organy publiczne idą w kierunku zwiększenia obciążeń ubezpieczonych i płatników składek.

Dodatkową kwestią, którą warto wziąć pod uwagę, jest sytuacja członków rad nadzorczych mieszkających poza granicami Polski. NFZ utrzymuje, że osoby, które nie są rezydentami podatkowymi w Polsce, nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, że jeśli członek rady nadzorczej wykonuje swoje obowiązki z zagranicy, może uniknąć składek. Jednak, gdyby ta sama osoba została delegowana do zarządu, nowe stanowisko NFZ mogłoby skutkować koniecznością uiszczania składek zdrowotnych, o ile spełnione byłyby wymagane warunki.

Podsumowując, zmiana interpretacji NFZ to kolejny przykład rosnącego skomplikowania systemu składek zdrowotnych w Polsce. Spółki i spółdzielnie powinny dokładnie przeanalizować swoje praktyki związane z delegowaniem członków rad nadzorczych do zarządu, aby uniknąć nieoczekiwanych zobowiązań finansowych.