Facebook
LinkedIn
Prawo opcji jest instytucją coraz częściej wykorzystywaną przez zamawiających w praktyce prawa zamówień publicznych. W szczególności uprawnienie to umożliwia jak najszersze zaspokojenie potrzeb zamawiającego, jednak kwestia ta ma również bardzo istotne znaczenie dla wykonawców przystępujących do postępowań w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, jak również już realizujących konkretne zamówienie, albowiem wykonawca musi brać pod uwagę ewentualne skorzystanie z prawa opcji oraz być przygotowanym do należytego wykonania przedmiotu prawa opcji.
Ustawa PZP reguluje zagadnienia związane z prawem opcji przede wszystkim w art. 441 PZP. Zgodnie z tym przepisem, Zamawiający może skorzystać z opcji, jeżeli przewidział opcję w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia w postaci zrozumiałych, precyzyjnych i jednoznacznych postanowień umownych, które łącznie spełniają następujące warunki:
- określają rodzaj i maksymalną wartość opcji;
- określają okoliczności skorzystania z opcji;
- nie modyfikują ogólnego charakteru umowy.
A zatem, przez termin "prawo opcji" należy rozumieć w szczególności uprawnienie zamawiającego do nabycia dodatkowych usług, towarów lub robót budowlanych od wykonawcy w określonym terminie i na określonych warunkach mając na względzie postanowienia w tym zakresie zawarte w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia. Ustawodawca nie sprecyzował, jakich dokładnie parametrów umowy dotyczyć może prawo opcji, a zatem możemy mieć do czynienia zarówno z tzw. opcją terminową, kiedy to zamawiający posiada uprawnienie do przedłużenia umowy z wykonawcą na dodatkowy okres. W grę może również wchodzić sytuacja polegająca na zwiększeniu zakresu zamówienia (opcja ilościowa). Zamawiający może mieć prawo opcji, aby zwiększyć zakres zamówienia, na przykład poprzez zamówienie większej ilości towarów, usług lub robót budowlanych, niż pierwotnie przewidziano w umowie.
Postanowienia umowne muszą określać zarówno rodzaj i maksymalną wartość opcji jak i okoliczności skorzystania z prawa opcji. Są to informacje niezbędne dla wyceny zamówienia obejmującego opcje, a także do ustalenia zakresu potencjalnego świadczenia. Zatem zamawiający zobowiązany jest do określenia przedmiotu opcji ze wskazaniem, jakich usług, robót budowlanych lub dostaw dotyczy. Powinien przy tym stosować zasady dotyczące opisu przedmiotu zamówienia, określone w przepisach PZP, odpowiednie do rodzaju przedmiotu zamówienia objętego prawem opcji (KIO w wyr. z 24.3.2023 r., KIO 636/23, Legalis nr 2922824).
Podsumowując wykonawcy muszą mieć na względzie zagadnienia związane z prawem opcji, bowiem w sposób istotny mogą one wpływać na przyszłą realizację przez nich zamówienia zarówno w zakresie terminowym jak i ilościowym, zaś decyzja w tym zakresie pozostaje po stronie zamawiającego, przez co wykonawcy muszą pozostawać w ciągłej gotowości do należytego wykonania szerszego zakresu usług, dostaw lub robót budowlanych.
