Palka Dąbroś

W dniu 5 października 2023 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa oraz niektórych innych ustaw z dnia 13 lipca 2023 r. W przeważającej mierze zmianie uległy przepisy dotyczące kompetencji i działania Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, jednakże nowelizacja objęła swoim zakresem również m.in. kwestię dopuszczalności i zakresu zasiedzenia nieruchomości rolnej.

Uchylony został przepis art. 172 §3 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „Nabyć nieruchomość rolną w rozumieniu przepisów ustawy, o której mowa w art. 166 § 3, przez zasiedzenie może jedynie rolnik indywidualny w rozumieniu przepisów tej ustawy, jeżeli - ustalona zgodnie z przepisami art. 5 ust. 2 i 3 tej ustawy - powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych”. Zmiana ta oznacza ułatwienie w zakresie nabywania nieruchomości rolnych, ponieważ od tej pory brak posiadania statusu rolnika indywidualnego w rozumieniu przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nie wyklucza jej zasiedzenia. Co więcej, w przypadku nabycia nieruchomości rolnej w drodze zasiedzenia, KOWR nie będzie już mógł korzystać z tzw. prawa nabycia, tj. złożenia oświadczenia o nabyciu tejże nieruchomości za zapłatą ceny.

Do liczenia terminu zasiedzenia nieruchomości rolnej posiadanej w dniu wejścia w życie tejże nowelizacji należy stosować ogólne zasady z art. 172 §1 lub §2 k.c. (tj. termin ten wynosi 20 lat lub 30 lat w złej wierze) i do tych terminów zalicza się również czas posiadania nieruchomości rolnej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Ułatwiono także obrót nieruchomościami rolnymi – przed nowelizacją bowiem, rygorystyczne przepisy ustawy o kształtowaniu stosowano również, jeżeli nieruchomość rolna będąca przedmiotem obrotu miała powierzchnię całkowitą co najmniej 0,3 ha, a więc także do nieruchomości tzw. „mieszanych”, gdzie tylko część (często nieprzekraczająca 0,3 ha) stanowiła użytki rolne. Po nowelizacji, przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 ha.